Lineage (phả hệ) là một trong những nét văn hóa đặc sắc nhất của Brazilian Jiujitsu, theo đó, mỗi võ sinh Brazilian Jiujitsu sẽ ghi nhớ các thế hệ võ sư đã từng dạy cho mình giống như gia phả của một gia đình.
- Google mở lớp dạy Jiujitsu ngay trong trụ sở chính tại Mỹ
- Cơ hội nào cho bộ môn Jiujitsu tại đấu trường Olympic
Không có tài liệu chính xác cho biết lineage được cộng đồng BJJ sử dụng từ khi nào, nhưng nhiều bằng chứng cho thấy thông tin về lineage đã được xây dựng một cách rõ ràng và chính xác từ thời gia đình Gracie bắt đầu hình thành và truyền bá bộ môn.
https://youtu.be/ZO-ATlVmoOM
Lineage là công cụ cho biết tính chính thống và “chân truyền” của một võ sư BJJ. Lấy ví dụ như lineage của Marcelo Garcia (một huyền thoại BJJ hiện nay): Mitsuyo “Count Koma” Maeda → Carlos Gracie, Sr. → Helio Gracie → Rolls Gracie → Romero “Jacare” Cavalcanti → Fabio Gurgel → Marcelo Garcia. Điều đó có nghĩa là ông được chân truyền kỹ thuật từ Maeda (người đã mang Judo đến Brazil và góp phần tạo nên BJJ); Maeda dạy cho Carlos Gracie (thế hệ đầu tiên của BJJ)… và cứ thế dạy đến đời Fabio Gurgel – người đã dạy lại cho Marcelo Garcie.
Việc ghi nhớ lineage mang nhiều ý nghĩa trong Brazilian Jiujitsu. Trước hết, đó là sự tôn trọng đến các thế hệ võ sư đã lưu truyền và phát triển kỹ thuật BJJ cho đến đời của các võ sinh hiện tại. Kế đến, lineage là thông tin đơn giản nhất để xác nhận một võ sinh có được chân truyền kỹ thuật từ các đời võ sư chính thống hay không, hoặc có nói dối về việc họ tập luyện từ ai hay không? Ngoài ra, lineage còn giúp các môn sinh khi trò chuyện với nhau dễ dàng nhận ra họ có cùng gốc gác truyền dạy kỹ thuật hay không, hoặc có cùng dòng phái hay không? (BJJ hiện đại có một số dòng khác nhau như Gracie Barra, Kimura…)
Brazilian Jiujitsu có hệ thống kỹ thuật phức tạp, chi tiết nên sản sinh ra nhiều dòng phái và lối đánh. Lineage phần nào giúp người ta nhận diện các dòng phái, chẳng hạn những môn sinh dưới lineage của huyền thoại Marcelo Garcia sẽ thiên về các kỹ thuật như butterfly guard, guillotine… trong khi những người đến từ lineage của Eddie Bravo chắc chắn sẽ là bậc thầy rubber guard, lockdown… Nói một cách “kiếm hiệp” thì lineage của BJJ như những môn phái mà chỉ cần nghe tên thôi ta đã biết họ có lối đánh như thế nào.
Phạm Vũ
