Vertical Overhand là một trong những biến thể đáng sợ nhất của cú đấm Overhand (móc ngang tay sau), đặc biệt thành công trên các sàn đấu MMA.
MỖI NGÀY MỘT TUYỆT KỸ: Side kick
MỖI NGÀY MỘT TUYỆT KỸ: Check kick
Theo cách tính của Boxing, chỉ có 4 đòn đấm cơ bản. Nếu cộng thêm các kỹ thuật được công nhận bởi nhiều môn võ khác nhau thì trên đấu trường võ thuật đối kháng thể thao nói chung, chỉ có không tới 10 cú đấm cơ bản. Sau khi thành thục những cú đấm này, các võ sĩ có thể bắt đầu nghĩ đến chuyện “nâng cấp” lên các biến thể để có thể đa dạng hóa phương án ra đòn hoặc đơn giản là tạo nét riêng. Vertical Overhand là một cú đấm như thế.
Những đòn thế cơ bản khi được biến đổi đều chịu sự ảnh hưởng rất lớn bởi môi trường thi đấu ở mỗi môn võ khác nhau. Chẳng hạn cú Jab (đấm thẳng tay trước) của Boxing sẽ hơi khác trong Muay Thái hoặc MMA, bởi lẽ những hình thức thi đấu này có rất nhiều điểm khác nhau về luật, tính chất ra đòn, cường độ… Theo nguyên lý đó, Vertical Overhand là cú Overhand được cải tiến hoàn toàn phù hợp với đấu trường võ tổng hợp MMA.
Theo lý thuyết cơ bản của Boxing, cú Overhand là một đòn đấm móc bằng tay sau, nắm đấm đi theo quỹ đạo tròn, phương xiên hoặc đôi khi là ngang. Cú đấm này cũng được dùng trong các đấu trường MMA, Muay Thái, Kickboxing, Karate full contact…
Rất khó để xác định những cú Vertical Overhand (Overhand mà nắm đấm đi trên một mặt phẳng đứng) xuất hiện trong Boxing từ khi nào. Xét về mặt ý thuyết, những cú đấm kiểu này mang lại chút lợi thế chiến thuật trong Boxing nhưng trong MMA nó mới thực sự phát huy hết điểm mạnh.
Riêng trong MMA, cú Vertical Overhand thỉnh thoảng xuất hiện từ những năm 1995 và chính thức được định hình vào những năm 2002 – 2003, thời hoàng kim của những cú đấm nồi đồng cối đá trên sàn võ tổng hợp. Nếu phải gọi tên ví dụ nổi tiếng nhất của cú Vertical Overhand thì đó chính là cú đấm trời giáng mà Chuck Liddell đã “găm” vào mặt Alistair Overeem tại Pride (10/8/2003).
Cùng thời với Chuck Liddell, Dan “Hendo” Henderson và Fedor Emelianenko là những tên tuổi huyền thoại đã chứng minh rõ ràng nhất tính hiệu quả và định hình nên lý thuyết cơ bản cho đòn Vertical Overhand.
Video clip: Cú Vertical Overhand kiểu Hendo
Có một chút khác biệt trong cú Vertical Overhand của Hendo, Liddell và Fedor. Nếu như Hendo thường “găm” cú đấm thẳng về phía trước để tận dụng độ “đè” của trọng lượng cơ thể thì Liddell lại “lái” cú đấm theo hình vòng cầu lớn hơn để đưa cú đấm đi theo một quỹ đạo hết sức khó lường và nằm gọn trong điểm mù tầm nhìn đối thủ. Dù vậy, những kiểu đấm này đều có điểm chung là “bẻ” quỹ đạo Overhand theo hướng dọc (hoặc gần dọc) – Vertical.
Để có được cú đấm như thế, cách tốt nhất (theo Hendo) là sử dụng cú Jab (đấm thẳng tay trước) để gây nhiễu loạn đối thủ, chờ đối thủ ra đòn và dùng cú Vertical Overhand để phản đòn. Bằng những trận đấu của mình, Liddell đã chứng minh một điều rõ ràng rằng kiểu đấm này có thể lách khỏi những kỹ thuật phòng thủ thông thường của đối thủ.
Có một điểm chung ở hầu hết các võ sĩ sử dụng Vertical Overhand đó là việc hạ thấp cơ thể đồng thời với cú đấm. Kỹ thuật “Switch Level” (đổi độ cao trọng tâm cơ thể) này sẽ khiến ta tung cú Vertical Overhand mà không khiến vùng đầu – mặt rơi vào tầm đấm trả của đối thủ, đồng thời đưa cơ thể vào trạng thái hoàn hảo để thực hiện các động tác vật. Đây chính là lý do vì sao chỉ trên sàn MMA, cú Vertical Overhand mới bộc lộ hết điểm mạnh. Nên nhớ, thời điểm cú Vertical Overhand được Chuck Liddell, Dan Henderson… sử dụng và tung hoành trên các đấu trường cũng chính là thời kỳ hậu hoàng kim của lối chơi Ground and Pound – vật đối thủ ra rồi… “giã gạo”.
Hồ Võ
