RICE (Rest – Ice – Compression – Elevation) là một trong những nguyên tắc cơ bản và phổ biến nhất trong xử lý chấn thương. Nguyên tắc này được tin tưởng đến mức nó trở thành câu “thần chú” mà bất cứ ai đối mặt với những hoạt động có nguy cơ chấn thương như thể thao, võ thuật… đều phải hiểu và thuộc lòng.
Các chấn thương thường gặp trong tập luyện võ thuật và cách xử lý
Nguyên tắc RICE trong chữa trị chấn thương
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến tác giả của câu thần chú ấy. Nhiều người cho rằng nó chỉ là một kinh nghiệm truyền miệng dựa trên sự nghiên cứu và kiểm chứng của nhiều người. Trên thực tế, nhắc đến RICE tức là chúng ta đang nhắc đến công lao của Gabe Mirkin – một trong nhà những nhà nghiên cứu khoa học thể thao hoạt động tích cực và xuất sắc nhất trong lịch sử.
Vào khoảng những thập niên 60 thế kỷ trước, làng thể thao Mỹ dậy sóng bởi chàng trai Gabe Mirkin – một bác sĩ xuất sắc với thành tích mà hiếm ai có thêr so sánh được vào thời điểm đó: nghiệp hai ngôi trường danh tiếng là Đại học Harvard và Baylor, nhận chứng chỉ trong cả 5 lĩnh vực Y học thể thao, Miễn dịch học, Nhi khoa và Miễn dịch nhi khoa.
Ông bắt đầu nổi tiếng khi tổ chức các chương trình phát thanh trực tuyến, nơi ông nhận các cuộc hỏi hỏi về chủ đề sức khỏe và trực tiếp trả lời trên sóng radio tại hàng trăm thành phố lớn. Cũng trong thời gian đó, ông viết 16 cuốn sách, bao gồm những tác phẩm kinh điểm như cuốn The Sportsmedicine Book, tác phẩm hiện vẫn được xem như khuôn vàng thước ngọc của ngành Y học thể thao hiện đại. Ngoài ra, ông còn tham gia viết chương “Chấn thương thể thao” trong cuốn Merck Manual – cuốn sách về khoa học thể chất bán chạy nhất mọi thời đại. Chưa dừng những cống hiến tại đó, ông còn tham gia trả lời email hỏi đáp thể chất miễn phí. Suốt những năm 70 thế kỷ trước, các bài nói của ông trở thành một trong những chủ đề được chú ý nhất trên CBS News – kênh radio hàng đầu nước Mỹ vào thời điểm đó. Hiện ông cùng gia đình vẫn vận hàng trang web tư vấn sức khỏe mang chính tên ông.
Nguyên tắc RICE được ông công bố lần đầu tiên vào năm 1978 trong cuốn The Sportsmedicine Book, bao gồm 4 bước xử lý chấn thương:
REST – nghỉ ngơi: Giữ cho chấn thương không trầm trọng hơn hoặc xuất hiện các triệu chứng khó chẩn đoán.
ICE – chườm lạnh: Làm co mạch máu, tăng ngưỡng kích thích sợi cơ từ đó giảm đau và sưng phù.
COMPRESSION – băng bó: Giảm sưng phù và lưu thông máu không cần thiết.
ELEVATION – kê cao: Giúp tuần hoàn máu về tim tốt hơn, giảm sưng (đặc biệt là với các chấn thương ở chân).
Dù được tôn sùng như “kinh thánh” của giới y học thể thao nhưng trên thực tế, chính Mirkin cũng thừa nhận nhiều thiếu sót trong công trình nghiên cứu này và mời gọi các nhà y học thể thao khác tham gia chỉnh sửa. Cụ thể, các bước xử lý chấn thương như chườm lạnh, băng bó còn tùy thuộc rất nhiều vào tình trạng, thời gian chấn thương… chẳng hạn như việc chườm đá có thể sẽ phản tác dụng với chấn thương cũ (quá 48h kể từ khi xuất hiện chấn thương).
Dẫu vậy, nếu so sánh với trình độ khoa học vào thời điểm những năm 70 thế kỷ trước thì Gabe Mirkin vẫn được được xem như bậc thiên tài trong lĩnh vực của ông, đồng thời những nỗ lực cống hiến cho cộng đồng của ông là điều không thể phủ nhận ở bất cứ thời đại nào. Nguyên tắc RICE mà ông đề ra gần 40 năm trước vẫn có giá trị cơ bản và trở thành đề tài quan trọng, mở ra nhiều cơ hội và hướng đi cho hàng trăm công trình nghiên cứu của thế hệ nhà khoa học thể thao sau này.
Phạm Vũ
