Aikido là một môn võ bao gồm những đòn ném và khóa khớp. Aikido không chú trọng vào các đòn tấn công đối phương, mà nó sử dụng lại chính lực của đối phương để chống chế lại họ hoặc ném họ đi. Vì thế Aikido không phải là một môn võ tĩnh. Di chuyển hợp lý và hiểu biết về cái “động” khi di chuyển là rất quan trọng. Nó giúp cho người học có được kỹ năng tự vệ, tinh thần, sức khỏe và tình yêu thương vạn vật. Tổ sư Morihei Ueshiba sau nhiều năm miệt mài tìm kiếm chân lý của võ thuật đã nói rằng: “Nguyên lý căn bản của võ thuật là tình yêu trời đất và vũ trụ”.
Aikido – biểu hiện của tình thương
Aikido không là gì khác hơn sự biểu hiện của tình thương. Trong hầu hết các ngành võ thuật ngày nay, người ta tưởng tượng ra một kẻ thù, hướng tất cả sự tập luyện của mình đến mục tiêu duy nhất: đánh ngã hắn. Trong môn Aikido, mục tiêu không phải là chinh phục kẻ thù, mà là chinh phục chính mình. Điều đó giải thích tại sao người ta nói rằng Aikido đã vượt ra khỏi những ngành võ thuật vật chất, thể lực để đi đến một ngành võ thuật của tâm linh. Trời và đất là một. Nắm vững bất cứ ngành võ thuật nào cũng có nghĩa là vâng theo những quy luật tuyệt đối của trời đất, vũ trụ.
Là những chuỗi hình thức vô tận.
Nếu như Judo sử dụng những kỹ thuật nắm bắt tay áo hoặc cổ áo rồi tìm dịp nắm cơ hội quật ngã đối thủ. Thì trái lại, trong Aikido chính thời gian tiếp cận lại chính là thời gian để hành động. Trước tiên chúng ta đứng cách xa nhau, giữ khoảng cách đủ để đối phương chuyển động theo các kỹ thuật Aikido. Ở đây, không có việc hai đối thủ túm lấy nhau hoặc xô đẩy nhau.
Ta cũng thấy điều khác biệt rất xa với Karatedo. Nói chung, các động tác của Karate được xử lý bằng cách đấm hoặc đá. Do đó hầu hết các động tác gần như theo đường thẳng, mặc dầu có một số chuyển động vòng tròn và hình cầu. Toàn vẹn các chuyển động thẳng hiếm thấy trong Aikido.
Các động tác thường thấy trong Aikido có thể bắt gặp trong kiếm pháp Nhật Bản hơn là trong Judo hoặc Karatedo. Mặc dù những biểu hiện của Aikido khá khác biệt với kiếm đạo nhưng các động tác của nó lại dựa trên căn bản kiếm đạo.
Phương thức huấn luyện Aikido có một số nét giống như kiếm pháp. Người ta thường giữ khoảng cách chừng 1,8m (6 feet) giữa các đối thủ ngay từ lúc khởi đầu cho đến lúc kết thúc.
Trong Aikido, mặc dầu bạn không cầm kiếm, bạn phải kiểm soát đối thủ ở vào thời điểm mà khoảng cách với đối thủ trở nên có lợi cho bạn. Cách cầm kiếm trong Aikido dựa trên kỹ thuật vận dụng toàn thân theo đường xiên (Oblique Form), điều này có khác đôi chút với các kỹ thuật Kiếm đạo hiện đại của Nhật Bản.
Đôi khi việc huấn luyện Aikido được hiểu lầm đơn giản chỉ là tập luyện các hình thức. Kỹ thuật Aikido thật là biến hóa vô số.
Phải hiểu rằng kỹ thuật bạn đang tập chỉ là hình thức tầm thường của phần tinh túy Aikido.
Do đó Tổ sư dạy rằng: “Chuyển động của trời đất là chuyển động của chính chúng ta”. Đó là đích ta chưa đạt tới.
Trong Aikido không có hình thức, không có phong cách (style). Chuyển động của Aikido là chuyển động của trời đất, tự nhiên; mà sự huyền diệu của nó thật là sâu thẳm và vô tận.
Do đó, Aikido thật sự khác biệt một cách tinh tế với các võ đạo khác ở chỗ các võ đạo khác thường chỉ trụ ở các hình thức. Khi ta dùng chữ “hình thức”, ta hàm ý rằng những kỹ thuật của Aikido là những chuỗi hình thức vô tận. Điều này rất khác xa với khái niệm “hình thức” theo cách hiểu định kiến thông thường.
Những kỹ thuật Aikido do đó khác biệt với với Judo, Kendo hoặc Karatedo, nhưng về mặt tinh thần thì lại phù hợp những bí quyết của các võ đạo khác.
Duy Nguyễn
