Khác với nhiều người thường nghĩ, Brazilian Jiujitsu sở hữu một hệ thống kỹ thuật phức tạp, chặt chẽ và phong phú bậc nhất thế giới. Nếu bạn là một người sợ sự phức tạp, hãy đọc qua bài viết này trước khi bắt đầu tập luyện BJJ.
PHÂN LOẠI KỸ THUẬT CƠ BẢN
Trước hết, ta có thể phân loại các kỹ thuật của BJJ vào các nhóm sau:
GUARD
Guard là trạng thái chờ – giữ giúp cho người sử dụng có trạng thái cơ thể tốt nhất cho nhiều mục đích như:
- Tăng cơ hội và khả năng tấn công hoặc tiếp tục giữ trận đấu ở trạng thái có lợi.
- Giảm cơ hội tấn công hoặc chiếm lợi thế của đối thủ
- Giữ cơ thể ở trạng thoát thoải mái, lâu mệt, ít dùng sức.
Ngoài các guard cơ bản như full guard, half guard, spider guard… còn có rất nhiều biến thể kỹ thuật khác.
Tương ứng với đó, mỗi loại guard lại có một (hoặc nhiều) kỹ thuật pass guard (phá guard) khác nhau.
4 guard cơ bản của BJJ
SWEEP (QUÉT)
Sweep là hành động “quét” và thay đổi trạng thái tương đối giữa hai đối thủ. Sweep rất đa dạng kỹ thuật và mang nhiều ý nghĩa như phá bỏ trạng thái bất lợi của bản thân, pass guard của đối thủ…
Sweep là nhóm kỹ thuật cực kỳ phức tạp vì cứ mỗi loại guard, mỗi loại trạng thái cơ thể, mỗi kỹ thuật submission ( khóa siết) ở các giai đoạn khác nhau có thể dùng các kỹ thuật sweep khác nhau.
SUBMISSION (KHÓA SIẾT)
Đây là phần kỹ thuật nhiều người mong đợi nhất, vì nó là thứ làm nên kết quả tuyệt đối của một trận đấu BJJ.
Để hình thành một cơ hội thực hiện kỹ thuật khóa siết, người tập BJJ phải xây dựng một kế hoạch chắc chắn từ việc guard, kiểm soát vị trí, sweep rồi mới đến submission (đó là chưa kể mỗi lần bị thất bại do đối thủ trả phá kỹ thuật, phải xây dựng lại sự kiểm soát rồi tìm kiếm lại cơ hội khóa siết). Mỗi kỹ năng submission lại có nhiều variation (biến thể thực hiện), dẫn tới cả một quy trình chuẩn bị phía trước (đặc biệt là các sweep) khác đi hoàn toàn.
Tương ứng với mỗi kỹ thuật submission lại có nhiều kỹ thuật để phòng thủ, tháo gỡ riêng.
TAKEDOWNS (VẬT NGÃ)
Dù phần lớn kỹ thuật BJJ dành cho việc xử lý ôm – siết dưới đất nhưng Takedowns cũng là một nhóm kỹ thuật quan trọng nhằm tạo ra cơ hội dụng võ hoàn hảo cho BJJ.
So với các nhóm kỹ thuật còn lại thì takedown tương đối đơn giản. Tương đương với mỗi kỹ thuật takedowns cũng có kỹ thuật chống trả tương ứng.
Dù là nhóm kỹ thuật đơn giản nhất nhưng vẫn có thể kể tới “sơ sơ”…42 biến thể kỹ thuật takedowns
LỜI KẾT
Mỗi kỹ thuật BJJ luôn có các biến thể, và mỗi biến thể đó lại ảnh hưởng tới các kỹ thuật liên quan, chẳng hạn như các kỹ thuật submission khác nhau sẽ cần được sweep từ các trạng thái khác nhau. Mối liên hệ chặt chẽ, logic đó của BJJ tạo nên sự phong phú và phức tạp trong kỹ thuật. Một cách hình dung hơn, BJJ như một bức tranh ghép mà mỗi kỹ thuật là một mảnh ghép. Các kỹ thuật xung quanh một kỹ thuật trọng tâm phải ăn khớp được với kỹ thuật liền kề để có được độ hiệu quả cao nhất.
Phạm Vũ
