Ngày nay, Muay Thái vẫn tiếp tục được phát triển, nhưng vẫn có những yếu tố truyền thống không thể – và không nên thay đổi, đặc biệt là việc sử dụng kèn và trống làm nhạc điệu cho những trận đấu. Điều này tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa võ thuật Thái Lan, điển hình là bộ môn võ thuật – nghệ thuật mà ta đang nói tới: Muay.
Một góc nhìn khác về Muay Thái ở Thái Lan
Muay Thái và những giá trị văn hóa – con người Thái Lan
Âm nhạc là một trong những nét đặc trưng của Muay Thái. Nếu bạn luyện tập hay trình diễn một bài nhảy, bạn có thể dùng băng thu âm bài nhạc cho mình. Nhưng trong các trận đấu Muay Thái đúng chất truyền thống thì những bản “nhạc sống” được trình diễn tại chỗ là điều không thể thay thế. Trong nghi lễ chào sân và cả đến khi trận đấu diễn ra, những điệu nhạc vẫn luôn được duy trì, như một sự cổ vũ tinh thần, và cũng là một liệu pháp thể chất hiệu quả: chìm đắm trong nhạc điệu, các võ sĩ Muay Thái dễ dàng đạt được cảm hứng và tinh thần và hiệu quả chiến đấu cao nhất. Sau đây là 3 loại nhạc cụ được sử dụng trong các trận đấu.
Kèn (Pi)
Nhiều tài liệu công nhận rằng Pi Chawa (Kèn Java) là một loại nhạc cụ có nguồn gốc từ Ấn Độ – mảnh đất vàng của nền văn minh Java. Sau khi du nhập vào đất Thái, kèn Java thường xuất hiện trong các cuộc diễu hành của Hoàng gia và Quân đội. Âm thanh sôi nổi của nó còn khiến nhiều người nước ngoài liên tưởng tới kèn Chanta hay Phong cầm của Scotch-land.
Kèn Java gồm 2 bộ phận chính: 1 thân hình trụ dài khoảng 10,75 inch và một cái vòi loe hình chuông hoặc hình sừng trâu. Nó được làm từ gỗ hoặc ngà voi, hoặc cả hai chất liệu trên. Dọc theo thân kèn là 7 lỗ để bấm bằng đầu ngón tay. 4 mảnh lưỡi gà (lưỡi gà ở đây là bộ phận rất mảnh, thường làm bằng thép, sẽ rung lên khi có không khí thổi không song song và tạo thành âm thanh, thường thấy trong các loại kèn thông thường) được gắn từ đôi một vào các ống thép nhỏ và luồn vào bên trong thân kèn, cuối ống thép được quấn lại bằng chỉ để tạo ra một âm sắc đặc biệt. Ở cuối thân kèn là một bộ phận lồi ra làm bằng kim loại hoặc vỏ dừa để bảo vệ môi của người thổi.
Chũm chọe (Ching)
Ching là một nhạc cụ gõ gồm 2 cái đi thành cặp với nhau, làm bằng hai tấm kim loại lớn hình tách trà hoặc nón rỗng, đường kính mỗi cái khoảng 6 – 7 cm. Nhạc công tạo ra âm thanh bằng cách gõ hai mảnh Ching vào nhau.
Ở trên đỉnh mỗi mảnh Ching đều được đục lỗ. Một sợi dây thừng nhỏ xỏ qua 2 mảnh Ching và được cột gút lại để tránh việc thất lạc một trong hai mảnh hoặc giữ cho 2 mảnh Chinh không rơi ra khi nhạc công đang tập trung vào bài nhạc. Nhiệm vụ của Ching trong giàn nhạc là căn giữ nhịp điệu ổn định và chuẩn xác.
“Ching” là một từ tượng thanh, xuất phát từ âm thanh khi gõ hai mảnh nhạc cụ. Sự thay đổi giữa các thao tác gõ và gõ – giữ tạo nên hai âm sắc vừa thanh bổng vừa đục nặng khác biệt rõ ràng.
Trống Glawng Khaek
Glawng Khaek là một loại trống làm bằng gỗ cứng, có thân hình trụ dài 23 inch và hai đầu to nhỏ không đều. Đầu lớn hơn có đường kính 8 icnh và có tên là Na rui (nghĩa đen có nghĩa là “rộng”) và đầu nhỏ có tên là Na tan rộng khoảng 7 inch. Hai mặt trống được bọc bằng da bò hoặc dê.
Ban đầu, hai mặt trống được căng níu lẫn nhau bằng dây mây hoặc dây song, sậy, nứa. Nhưng hiện nay, rất khó để tìm được vật liệu tốt nên người ta thường sử dụng dây bằng da để căng mặt trống. Nhạc công dùng lòng bàn tay hoặc ngón tay để vỗ trống cả hai mặt và tạo thành những âm sắc khác nhau: âm cao được gọi là as tua pu (nghĩa đen là “người nam”, “nam giới”) còn âm thấp được gọi là as tua mia (nghĩa đen là “người nữ”, “nữ giới”). Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa 2 tay – 2 mặt trống khiến người nghe cảm giác như được nghe âm thanh từ hai cái trống khác nhau vậy.
Video clip: một bài nhạc được trình diễn trong trận đấu Muay Thái
[jwplayer player=”1″ mediaid=”70658″]
Hồ Võ
