Tổ sư Kano đã đi một bước dài từ những chiêu thức đòn thế, kỹ thuật để dần khám phá ra một nguyên lý tổng quát bao trùm và xuyên suốt, đó là trở thành một ý niệm áp dụng trong đời sống, nghĩa là một quan niệm sống cho nên gọi nó là “đạo”.
Có lẽ nhiều người đã từng nghe đến các từ Jujutsu và Judo nhưng chắc hẳn ít người trong số họ có thể nói cách rỏ ràng các từ đó nghĩa là gì.
Vào thời đại phong kiến Nhật Bản có nhiều môn võ nghệ như đánh kiếm, bắn cung, múa thương… Trong các bộ môn võ đó có môn Jujutsu có khi còn được gọi là Taijitsu hoặc Yawara. Đó là một môn võ tổng hợp bao gồm nhiều phương thuật tấn công như ném, đấm, đá, siết cổ, đâm, đè bất động hóa, bẻ vặn tay chân theo cách có thể làm đối thủ đau và ngay cả gảy xương cùng một loạt các thế thủ tự vệ chống lại các đòn trên. Nhựng môn võ thuật đó đã hiện hữu tại Nhật Bản từ thời xa xưa, nhưng chỉ vào khoảng 350 năm nay mới được dạy như là một hệ thống. Vào thời
đại Tokugawa (1615-1867) nó được phát triển thành một nghệ thuật bài bản và được một số đông các võ sư thuộc nhiều trường phái khác nhau giảng dạy
Tổ sư Jigoro Kano đả viết trong cuốn sách Judo (Jujutsu ) xuất bản 1937 : ” Tôi đã được thụ huấn với nhiều vị võ sư danh tiếng, vào cuối thời phong kiến ở tuổi thiếu thời. Việc giảng dạy của họ rất có giá trị vì đó là kết quả của công việc nghiên cứu thâm sâu và kinh nghiệm nghiên cứu lâu đời. Tuy nhiên việc giảng dạy đó không phát xuất từ việc áp dụng một nguyên lý thông suốt mà chỉ là những đòn thế kỹ thuật của mỗi võ sư. Do đó mỗi khi nhận ra những khác biệt trong các đòn thế do các vị đó chỉ dạy tôi không tài nào nhận thức được cái đúng. Điều đó khiến tôi phải tự mình tìm hiểu một cách bao quát, nhờ đó mà cuối cùng tôi tin chắc rằng dù mục tiêu là thế nào, dù nhằm đấm vào một điểm hay ném đối thủ bằng cách này hay cách khác thì cũng chỉ có một nguyên lý xuyên suốt bao quát toàn lãnh vực này, và cái nguyên lý này là cao nhất và hữu hiệu nhất trong việc vận dụng năng lực tinh thần và thể xác, nhằm thực hiện một mục đích hoặc ý định nhất định. Sau khi đào sâu nguyên lý căn bản đó tôi bắt đầu nghiên cứu lại tất cà các phương pháp tấn công và tự vệ rồi dạy và trong tầm khả năng của mình, đo lường công hiệu của chúng dựa theo nguyên lý đó. Theo đó tôi đã có thể giữ lại những chiêu thức phù hợp với nguyên lý đó và loại ra những kỹ thuật không phù hợp. Và rồi thay vào chỗ các đòn thế bị loại bỏ tôi đưa vào những đòn thế mới mà tôi nghĩ là những áp dụng đúng đắn của nguyên lý đó. Các phương pháp đó được diễn đạt và trở thành các đòn thế tấn công và phòng thủ hiện đang được dạy tại Kodokwan dưới cái tên Judo để phân biệt với Jujutsu được nhiều võ sư của thời phong kiến dạy.
Đến đây tôi xin được diễn giải ý nghĩa của các từ Kodokwan, Judo và Jujutsu. Kodokwan có nghĩa là một môi trường để dạy đạo, từ đạo ở đây là ý niệm về chính cuộc đời. Judo và Jujutsu đươc hợp thành bằng hai từ JU có nghĩa là NHU hay “mở ngõ”; JUTSU là nghệ thuật hoặc luyện tập; và DO là đạo hoặc nguyên lý. Như vậy Judo có nghĩa là con đường của nhu hay của việc mở ngõ trước tiên để cuối cùng dành được chiến thắng trong khi mà Jujutsu hàm ý là nghệ thuật và sự luyện tập Judo”.
Như vậy vào thập niên 30 của thế kỷ trước, Tổ sư Jigoro Kano vẫn còn nhập nhằng chưa giứt khoát giữa Judo và Jujutsu. Có lẽ vì từ Judo còn quá mới, cho nên ông vẫn chưa loại hẳn Jujutsu dù trong một đoạn khác của tập sách này “Judo (Jusutsu)” ông mãn nguyện nhận xét là tại Nhật từ Judo đã từ từ chiếm lĩnh vị trí của từ Jujutsu, dù bên ngoài nước Nhật từ Jujutsu vẫn còn thịnh hành.
Tổ sư Kano đã đi một bước dài từ những chiêu thức đòn thế kỹ thuật để dần khám phá ra một nguyên lý tổng quát bao trùm và xuyên suốt đó là trở thành một ý niệm áp dụng trong đời sống, nghĩa là một quan niệm sống cho nên gọi nó là đạo. Cái đạo đó để nhằm chiến thắng đối thủ. Và như vậy nó cũng không khác bao nhiêu những pháp môn thời xưa chẳng hạn như binh pháp của Miyamoto Musashi trong “Ngũ luân thư”. Có khác chăng là nguyên lý nhu không chỉ áp dụng vào chiến đấu và tự vệ mà còn có thể áp dụng vào cuộc sống hằng ngày, trong tiếp nhân xử thế, trong sinh hoạt xã hội, trong đạo lý làm người.
Bài tập té ra sau
Tư thế té ra trước
Tư thế té về một bên
Theo AikiViet
