Kỳ 1: Hội tụ, tỏa sáng và những thách thức
Kỳ 2: Vovinam – Việt Võ Đạo: Phải chuyển mình mới mong vươn ra biển lớn…
Kỳ 3: Võ cổ truyền TP.HCM – Trên đường thống nhất
Kỳ 4: Taekwondo TP.HCM – Hành trình của những cảm xúc
TP.HCM không chỉ là mảnh đất bén duyên đầu tiên với môn quốc võ của xứ sở Kim Chi, mà còn là trung tâm đào tạo những võ sĩ hàng đầu cả nước, đem về vinh quang cho nền thể thao nước nhà trong buổi đầu hội nhập với đấu trường quốc tế. Thế nhưng…
Chuyện buồn hôm nay
Thời gian gần đây, báo chí liên tục đăng tải những vụ lùm xùm quanh đội tuyển Taekwondo TP.HCM về việc mua bán huy chương tại đại hội TDTT toàn quốc, chuyện “trọng – khinh” đầu tư nội dung quyền – đối kháng… Ở đây, chúng tôi không đề cập đến chuyện đúng – sai của các vấn đề đó (bởi chỉ có những người làm chuyên môn, những người trong cuộc mới đánh giá đầy đủ, nhận xét chính xác cái lý – cái tình trong quyết định của họ). Tuy nhiên, với những người am tường trong giới, họ chỉ biết cười buồn, chặc lưỡi tiếc rẻ. Thực chất, đó chỉ là những chuyện lùm xùm không đáng có, là những cuộc đấu đá nội bộ giữa những người “làm võ” với nhau. Thật đáng buồn nếu nhìn lại một hành trình đầy vinh quang và đoàn kết của những tâm huyết. Câu chuyện bắt đầu từ hơn 50 năm trước…
Dấu ấn cố võ sư Choi Hong Hi
Ngay từ tháng 1/1959, một đoàn Taekwondo Hàn Quốc do cố võ sư Choi Hong Hi dẫn đầu đã đến biểu diễn tại sân Tao Đàn – Sài Gòn (võ sư Choi Hong Hi sau này cũng là chủ tịch của Liên đoàn Taekwondo quốc tế (ITF). Sự kiện này chính là dấu ấn đầu tiên cho sự xuất hiện Taekwondo tại Việt Nam. Năm 1962, khóa đào tạo HLV cấp tốc được tiến hành tại trường Vũ thuật và Thể dục quân sự Thủ Đức. Theo thống kê, đến năm 1964, Sài Gòn có 5 võ đường Taekwondo nhưng lực lượng võ sĩ được đào tạo rất bài bản, tinh thần chiến đấu kiên cường. Trong lần tham dự quốc tế đầu tiên, giải vô địch châu Á lần 1- HongKong năm 1969, đoàn Taekwondo miền Nam giành 7HCV, 2HCB và 3 HCĐ với 8 võ sĩ. Tại giải châu Á lần 2, Malaysia 2 năm sau đó, cũng chỉ 8 võ sĩ, đoàn Taekwondo miền Nam giành 4HCV, 2HCB và 2HCĐ…
Sau năm 1975, Taekwondo tái xuất tại TP.HCM nhưng hoàn toàn là tự phát, chủ yếu hoạt động dưới dạng võ tự vệ chiến đấu với số lượng hạn chế (5 đơn vị). Đến năm 1979, được sự chấp thuận của Sở TDTT TP.HCM, một chương trình biểu diễn giới thiệu môn Taekwondo được tổ chức tại CLB Phan Đình Phùng (quận 3) và tạo được ấn tượng tốt đẹp. Đấy chính là dấu ấn để Taekwondo xuất hiện với hình thức địa điểm luyện tập phong trào trong thành phố.
Quyết định táo bạo để thành công
Cuối thập kỷ 80, TP.HCM quyết tâm gia nhập tổ chức WTF (Liên đoàn Taekwondo thế giới), chứ không phải là ITF của thầy Choi. Đây là một câu chuyện dài và cũng là một quá trình đấu tranh đầy căng thẳng. Nhiều võ sư, HLV đầu đàn của Taekwondo cả nước (không riêng gì TP.HCM) vẫn còn lưu luyến với người thầy cũ Choi Hong Hi (dù tổ chức ITF không được Ủy ban Olympic Quốc tế công nhận). Vấn đề đặt ra với làng Taekwondo lúc bấy giờ là làm thế nào vừa tôn sư trọng đạo, nhưng vẫn phải có trách nhiệm với tương lai của Taekwondo VN trên bước đường hòa nhập với thế giới. Võ sư Khúc Văn Bón, sau này là Chủ tịch đầu tiên của Hội Taekwondo TP.HCM có câu nói nổi tiếng: “Chọn WTF không có nghĩa là phản lại tinh thần giáo huấn của người khai sáng Taekwondo, mà ngược lại, là tạo điều kiện để môn võ của người thầy này phát triển tốt hơn nữa tại VN, bởi chỉ gia nhập WTF mới có thể đưa Taekwondo hội nhập với thế giới”. Năm 1989, nhận lá thư của WTF về việc mời các quan chức bộ môn Taekwondo TP.HCM sang theo dõi giải VĐTG tại Hàn Quốc, phái đoàn TP.HCM gồm ông Trương Ngọc Để, võ sư Khúc Văn Bón và bác sĩ Nguyễn Xuân Cương quyết định lên đường mở mang tầm nhìn. Do khó khăn về visa, đoàn TP.HCM có mặt khi giải đã… kết thúc nhưng chuyến đi ý nghĩa này đã mở ra nhiều cái nhìn mới cho taekwondo TP.HCM. TP.HCM chính thức quyết định gia nhập WTF. Năm 1989, Hội Taekwondo TP.HCM hình thành và 20 tỉnh thành trong cả nước đã có phong trào luyện tập.
Có vàng ngay lần đầu đem chuông đánh xứ người
Từ quyết định gia nhập WTF, đã có hàng loạt thay đổi trong phương pháp huấn luyện, đặc biệt là sự hiệu quả trong kỹ thuật ra đòn của Taekwondo TVN. Năm 1990, TPHCM đã bắt đầu mời các quốc gia Mỹ, Malaysia… sang giao lưu và học hỏi kinh nghiệm. Trước câu hỏi của ông Dương Nghiệp Chí, Tổng cục trưởng TC TDTT: “Taekwondo TPHCM có dám dự SEA Games 1991 không?”, ông Để gật đầu quyết tâm và dẫn đội lên đường. Đó là những gương mặt non choẹt nhưng đầy tự tin: Khúc Chánh Bình, Trần Quang Hạ, Nguyễn Đăng Khánh (đi theo suất môn võ gậy Arnis), Song Hà, Thu Thủy… Thế rồi cái đội hình đã từng tập trên sân xi măng rải cát (chỉ khoảng 4 tháng trước ngày lên đường) ấy đã đem về chiếc huy chương còn quý hơn vàng của Trần Quang Hạ. Nói về thành tích này, ông Trương Ngọc Để nửa đùa, nửa thật: “Thật ra lúc đó VN mình chưa biết tấn công bài bản như người ta nhưng được cái là thằng Hạ nó khỏe quá”. Từ thành tích bất ngờ nhưng hợp lý (vì sự quyết tâm, đam mê nghề nghiệp của các võ sĩ TPHCM), Taekwondo TP.HCM đinh ninh mình đã đi đúng đường và tiếp tục đầu tư mạnh dạn hơn nữa.
Những thế hệ vàng nối tiếp sản sinh
Từ những thành tích này, nhận thấy taekwondo VN hoàn toàn có khả năng vươn lên đẳng cấp khu vực châu Á, bộ môn quyết tâm nhắm vào mục tiêu Asiad. Đài Loan trở thành nơi đầu tiên cho những chuyến tập huấn nước ngoài. Đội được HLV trưởng lãnh thổ này hướng dẫn các bài tập hiện đại, hoàn chỉnh cả về thể lực lẫn những “tuyệt chiêu” tung đòn. Đến Asiad Hiroshima 1994, Hạ lại lấy vàng. Chiến thắng ở vòng 2 đấu trường khu vực trước võ sĩ Đài Loan khiến vị chuyên gia đã từng cất công giúp đỡ VN “nổi giận”. Ông ta giận thế thôi nhưng cũng chính là người đầu tiên đến chia vui cùng ông Để và vui cùng sự cất cánh của taekwondo TP.HCM…
Tiếp bước thời kỳ thứ nhất, TP.HCM lại sản sinh ra thế hệ thứ 2 (Khúc Liễu Châu, Kim Nga, Duy Khương…) mà Hồ Nhất Thống là ngôi sao sáng nhất. Anh tiếp tục kế thừa ngôi VĐ châu Á hạng cân 58kg của sư huynh Trần Quang Hạ. Thế hệ thứ 3 là của những Huyền Diệu (4 lần vô địch SEA Gamesd, HCB Asiad..), Tấn Đạt, Ngọc Bích, Phương Quyên… đều là những nhà vô địch SEA Games. Và không thể kể đến SEA Games 22, lần đầu tiên VN mạnh dạn đứng ra đăng cai đại hội và tiếp tục khẳng định ngôi đầu với 5V, 4B và 4Đ. Trong 3 ngày tranh tài sôi nổi, NTĐ Phú Thọ luôn đầy ắp khán giả để chứng kiến thế hệ tiếp nối với 3 võ sĩ nam của TP.HCM lần đầu tiên góp mặt và tỏa sáng: Long Điền, Cao Trọng Chinh, Nguyễn Quốc Huân. Chỉ 4 năm sau, một chu kỳ Olympic, người hâm mộ Taekwondo cả nước lại nhanh chóng ghi nhớ đến những cái tên ấn tượng khác: Hoàng Hà Giang, Lê Huỳnh Châu, Quốc Đạt…
Taekwondo TP. Hồ Chí Minh không chỉ là cái nôi của làng taekwondo cả nước mà còn là nơi đào tạo những võ sĩ hàng đầu quốc gia, đem về vinh quang trên đấu trường quốc tế. Chính á quân Olympic Trần Hiếu Ngân (Phú Yên) và độc cô cầu bại Nguyễn Văn Hùng (Thanh Hóa) cũng thừa nhận, chính việc được tập trung tại môi trường TP.HCM cùng với những giáo án huấn luyện khoa học, bài bản, liên tục “theo kịp thời đại” của các HLV TP.HCM, họ đã đạt đến đỉnh vinh quang và nâng tầm đẳng cấp của mình.
Và nay, Taekwondo TP.HCM cũng tự hào là nơi đóng quân của đội tuyển quyền quốc gia, đội tuyển luôn nằm trong tốp 4 của thế giới (thành phần nòng cốt là những võ sĩ thành phố mang tên Bác). HLV trưởng Nguyễn Thanh Huy cùng hotgirl Châu Tuyết Vân là 2 nhân tố tiêu biểu trong đội hình này. Và đây cũng là điểm nhấn cho việc “đột phá tiên phong” của Taekwondo TP.HCM trong việc tìm hiểu, đầu tư phát triển những nội dung thi đấu mới, hòa nhập cùng võ thuật đỉnh cao thế giới.
Cần nói thêm, nhiều HLV của Taekwondo TP.HCM qua các thế hệ đã tạo được uy tín cho làng võ Việt và thường xuyên được bầu vào BCH Liên đoàn Taekwondo quốc gia: Trương Ngọc Để, Nguyễn Quốc tâm, Đào Phúc Thế, Nguyễn Thanh Huy…
Để thời hoàng kim trở lại
Về phong trào, TP.HCM vẫn là đơn vị mạnh nhất nước với hơn 15.000 người tập luyện thường xuyên. Nhưng ở thể thao thành tích cao, không phải trong những năm gần đây, Taekwondo TP.HCM bỗng nhiên đi xuống, mà dấu hiệu đã xuất hiện từ năm 2006. Cụ thể, tại Đại hội TDTT TQ 2002, TP.HCM đoạt 8 HCV, đến Đại hội năm 2006 chỉ đoạt 6 HCV, 4 năm sau chỉ còn 3 HCV (nữ không có HCV), những năm sau đó 2011, 2012, Taekwondo nữ TP.HCM tiếp tục trắng huy chương ở các giải quốc gia…
Theo ông Trương Ngọc Để, then chốt là chúng ta chưa có một HLV có thể đem đến cho VĐV một lối đánh mới hiệu quả trong tình hình luật thi đấu thay đổi và WTF sử dụng các trang thiết bị điện tử ở các giải thi đấu. Cạnh đó là những yếu tố tác động khác: TPHCM đầu tư dàn trải so với các tỉnh thành khác chọn Taekwondo làm chủ lực đầu tư, chế độ đãi ngộ chưa tốt (so với các địa phương chọn Taekwondo làm trọng điểm)… Ông Trương Ngọc Để, chủ tịch Liên đoàn Taekwondo VN, chia sẻ: “Thành công của taekwondo TPHCM là nhờ vào lòng đam mê và sự cống hiến không biết mỏi mệt của các võ sư, HLV, võ sĩ. Thời gian qua, Taekwondo TP.HCM có những thất bại tại các giải trong nước. Thật ra trong quá trình hoạt động thì luôn phát sinh những vấn đề cần giải quyết. Taekwondo TP.HCM cũng có lúc thăng trầm, nhưng vẫn là một tập thể gồm những người đam mê, tâm huyết và thành tích sẽ có những bước tiến từ nền tảng phong trào vững chắc hiện nay.”…
Nhìn lại lịch sử, để có được những thế hệ và những thành tích vàng như thế, taekwondo TP.HCM liên tục làm mới mình: không tiếc tiền gửi VĐV sang nước ngoài tập huấn (tiêu biểu là chương trình thế hệ vàng, sản sinh một Lê Huỳnh Châu đầy bản sắc), thường xuyên tham dự các giải mời, giải quốc tế, nâng cao phương pháp huấn luyện và tập luyện hiện đại từ HLV cho đến VĐV; làm tốt mô hình xã hội hóa thể thao chủ động đăng cai các giải World Cup, trẻ thế giới, vô địch Đông Nam Á, trẻ châu Á, vô địch châu Á… trong 10 năm qua. Những nhà chuyên môn Taekwondo TP.HCM chắc chắn sẽ có giải pháp và chiến lược của riêng mình để đưa cái nôi Taekwondo Việt Nam trở lại thời hoàng kim. Họ sẽ đoàn kết để làm được điều đó…
Đón xem kỳ 5: Judo TP.HCM – Bao giờ cho đến tháng 10…?
Hoàng Võ
){kind=link}