Combat sport (thể thao đối kháng) là hiện thân của võ thuật thời hiện đại, là nơi mà tất cả mọi người đều có thể quan sát cách các môn võ thể hiện khả năng của mình. Combat sport làm nên một cộng đồng (có thể) không tập luyện võ thuật chuyên nghiệp nhưng có theo dõi mỗi trận đấu, thưởng thức từng cú đá, từng đòn vật như một niềm đam mê thực sự. Dẫu vậy, dù có là một khán giả “chuyên nghiệp” đến mức nào, vẫn có những điều thú vị trong combat sport mà chỉ người trong cuộc mới hiểu được.
Floyd Mayweather đánh bại Conor McGregor bằng chiến thuật hoàn hảo
Switching Stances: Cơn ác mộng chiến thuật trên võ đài
CUỘC CHIẾN KỶ LUẬT
Các môn combat sport không phải là cuộc chiến ngẫu hứng của các kỹ thuật và khả năng thể chất võ sĩ. Điều này càng đúng đẳng cấp chuyên nghiệp. Có nhiều võ sĩ thành danh bằng sự phá cách, bằng lói đòn ngẫu hứng và đậm chất bản năng. Dẫu vậy, để đạt được đến đẳng cấp đó, các võ sĩ vẫn phải trải qua một sự tập luyện, ghi nhớ và áp dụng các chiến thuật như một sự kỷ luật thực sự.
Lấy ví dụ, mỗi phương án tấn công hoặc chuẩn bị tấn công của đối thủ có thể sẽ bị vô hiệu hóa bởi một phương án mà bạn đã tập luyện từ trước đó, đồng thời đã kiểm chứng được trong trận đấu rằng nó hiệu quả. Như vậy, xuyên suốt trận đấu bạn sẽ phải lặp lại phương án đó hàng chục, thậm chí hàng trăm lần. Sẽ có lúc bạn nhìn thấy cơ hội tấn công ngay, nhưng tính kỷ luật sẽ khuyên bạn phải tiếp tục duy trì lối đánh đó để bào mòn thể lực và sức chịu đựng của đối thủ. Các môn combat sport càng phức tạp càng cho thấy các võ sĩ có khả năng bám trụ chiến thuật và cách xử lý vấn đề đúng đắn sẽ cho kết quả tốt hơn rất nhiều. Những huyền thoại MMA như GSP, Tyroon Woodley, Jon Jones… là những ví dụ điển hình.
Trong rất nhiều trận đấu, các võ sĩ có thể sẽ thấy ngay lợi thế hoặc khả năng áp đảo của mình khi bước vào trận đấu. Dẫu vậy, tấn công dồn dập ngay lập tức có thể đem đến nhiều rủi ro khó lường. Đối mặt với khát khao thắng nhanh, thắng lớn, các võ sĩ phải có tinh thần kỷ luật tốt, kềm chế ý địn “đè” đối thủ để thực hiện đầy đủ các bước nghiên cứu và kiểm tra thói quen của đối thủ, bào mòn thể lực rồi mới tiến hành tìm cách tấn công – đó là lối chơi kỷ luật của những võ sĩ thực sự đáng gờm.
CUỘC CHIẾN CHIẾN THUẬT
Huyền thoại MMA Bas Rutten từng khẳng định: “Không có chiến thuật bất bại, chỉ có chiến thuật này thắng được chiến thuật kia”. Thật vậy, chiến thuật là một trong những vấn đề đau đầu nhất của các võ sĩ combat sport.
Trước khi trận đấu diễn ra (đặc biệt là ở cấp độ chuyên nghiệp), các HLV sẽ thảo luận, nghiên cứu đối thủ (bao gồm cả những gì anh ta từng thể hiện và tiềm năng của anh ta để tránh việc anh ta có “chiêu mới”), sau đó tạo nên một chiến thuật thi đấu phù hợp cho võ sĩ của mình. Đối với một số đấu trường nhỏ lẻ, các võ sĩ thường không biết quá nhiều về đối thủ của mình, dẫu vậy HLV vẫn phải tìm ra được chiến thuật phù hợp với võ sĩ của mình sao cho khai thác được tiềm năng lớn nhất của anh ta, đồng thời hạn chế rủi ro hoặc nguy cơ anh ta các lối đánh khác khắc chế quá mạnh.
Như vậy, có thể thấy cuộc chiến giữa 2 võ sĩ thực tế đã bắt đầu từ khi cả hai còn chưa chạm găng. Đó chính là cuộc chiến chiến thuật. Hơn thế nữa, cuộc chiến này là cuộc chiến kết hợp giữa võ sĩ – HLV, tức là chỉ cần một trong hai người làm sai nhiệm vụ của mình, cuộc chơi sẽ chuyển biến theo chiều hướng xấu.
Khi bước vào hiệp 1, anh ta phải tuân thủ các chiến thuật đa được đặt ra trước đó, trong khi HLV sẽ phải tập trung quan sát để đánh giá lại chiến thuật. Nếu anh ta có thể “sống sót” qua hiệp đầu tiên, anh ta sẽ có 30 giây – 1 phút nghỉ ngơi và lắng nghe HLV của mình ra quyết định điều chỉnh hoặc yêu cầu tiếp tục duy trì chiến thuật. Nhưng nếu mọi việc diễn ra quá nhanh và mọi thứ đi lệch khỏi những gì đã định sẵn, người võ sĩ đó sẽ không có sự tư vấn của HLV phải tự quyết định chiến thuật của mình trước khi bị chấn thương quá nặng, hao hụt thể lực hay thậm chí là thua knock out ngay hiệp 1.
CUỘC CHIẾN THỂ LỰC
Có một cuộc chiến khác mà những người xem bình thường sẽ không bao giờ hiểu được, đó là cuộc chiến “bào” thể lực. Mỗi bộ môn có một cách thức khác nhau để võ sĩ “bào” thể lực lẫn nhau, tạo tiền đề cho nửa sau trận đấu. Trong các môn striking như Muay Thái, Boxing, Kickboxing… cuộc chiến thể lực được thể hiện ở việc dồn bắt khoảng cách, góc độ, cách các võ sĩ thực hiện kỹ thuật tấn công – vô hiệu hóa tấn công. Chẳng hạn như cú Jab (đấm thẳng tay trước) là cú đấm tốt rất ít năng lượng nhưng có thể khiến đối thủ phải tập trung và mất nhiều năng lượng hơn để xử lý nó – vậy nên việc dồn ép đối thủ bằng cú Jab một cách khôn ngoan sẽ là chiêu trò dùng chút sức lực để ép đối thủ mệt nhanh hơn mình.
Ở một số bộ môn, cuộc chiến thể lực liên quan rất lớn đến kỹ thuật và chiến thuật. Jiujitsu là một ví dụ. Một hiệp đấu của Jiujitsu có thể kéo dài 10 – 15 phút trong khi các môn khác chỉ chịu đựng được 1/3 con số đó. Bí quyết nằm ở chỗ Jiujitsu là bộ môn bậc thầy về khả năng quản lý quỹ thể lực của mình, đồng thời trận đấu BJJ có rất nhiều “chặng nghỉ” mà võ sĩ có thể tự tạo ra bằng cách có được một vị trí control, guard hoặc mount tốt, người không kịp có được điều đó trước khi hụt hơi sẽ là người bị “sụp” hoàn toàn về mặt thể lực vì anh ta thậm chí còn không có khoảng trống để nghỉ ngơi.
Ở những đấu trường càng lớn, khoảng cách giữa các võ sĩ combat sport càng nhỏ, những chuyện “đấm phát gục luôn” hay tì ép được đối thủ và chiến thắng thật nhanh là điều vẫn diễn ra, nhưng với tỷ lệ thấp hơn rất nhiều. Cuộc chiến thể lực là một phần quan trọng của combat sport chuyên nghiệp vì nó thể hiện được sự vượt trội về kỹ thuật và chiến thuật, đồng thời giúp trận đấu có thể kéo dài và hấp dẫn hơn về sau.
Hồ Võ
