Muay Thái là một trong những hệ thống kỹ thuật striking được đánh giá cao nhất trong các môn võ thuật từng có “đệ tử” thành danh tại các đấu trường MMA. Thậm chí, người ta cho rằng Muay Thái đủ khả năng để trở thành yếu tố tối thiểu trong mảng kỹ thuật striking cho các võ sĩ MMA.
Võ sĩ MMA sẽ bị xử thua nếu “bĩnh” ra quần khi thi đấu
Điểm mặt 5 chấn thương kinh hoàng nhất trong lịch sử MMA
Sự đánh giá đó có nghĩa là trong hệ thống striking (kỹ thuật đả thương bằng va chạm đơn thuần như đấm, đá, chỏ, gối), các võ sĩ có nhiều môn để chọn lựa như Karate, Taekwondo, Boxing, Muay Thái…, bạn có thể chọn một hoặc nhiều môn trong số đó nhưng Muay Thái là đã đủ để bạn có vốn kỹ năng chấp nhận được trong MMA. Trên thực tế, Muay Thái là môn có hệ thống kỹ thuật đầy đủ, bao quát và gần gũi nhất với kỹ thuật striking được cho phép trong MMA. Bạn sẽ thiếu kỹ năng kiểm soát góc độ nếu chỉ tập Karate hoặc thiếu đòn chân nếu chỉ tập Box, còn Muay cho bạn gần như trọn bộ vốn liếng khởi nghiệp MMA.
Dẫu vậy, thực tế Muay Thái vẫn có một số bất lợi trong MMA, đặc biệt là stance (thế đứng) của Muay tương đối cao, khiến các võ sĩ Muay dễ bị mất trọng tâm khi bị vật ngã hoặc áp sát tấn công quá bất ngờ trên sàn MMA. Thế đứng cao này giúp các võ sĩ Muay dễ “xiên” cú đạp tống sở trường, nhưng vấn đề là họ không sợ bị vật ngã trên sàn Muay. Rất nhiều trường hợp vật ngã trên sàn Muay không được tính điểm, và dù đúng hay sai thì các võ sĩ phải dừng tấn công ngay tại đó, lối tư duy đậm chất thể thao chuyên biệt này khiến các võ sĩ Muay không ngại té ngã. Nhưng trên sàn MMA, té ngã đồng nghĩa với cả tỉ thứ rắc rối xảy tới.
Tổng hợp lại kinh nghiệm cũng như sự thay đổi rõ ràng của một số võ sĩ gốc Muay Thái hàng đầu đã và đang thành danh tại MMA như Anderson Silva, Jose Aldo hay Valentina Shevchenko, ta có thể rút ra một số bí quyết đặc biệt giúp võ sĩ Muay Thái có thể hạn chế khuyết điểm và bộc lộ sức mạnh striking thực sự trên sàn MMA:
DÙNG ĐÒN GỐI ĐỂ CHỐNG VẬT
Các võ sĩ thuần Muay Thái là con mồi hoàn hảo cho những võ sĩ có khả năng vật ngã tốt. Cung Le không phải một võ sĩ thuần Muay Thái và lại có khả năng chống vật tuyệt vời của một nhà vô địch Tán Thủ, nhưng với cùng một kiểu đứng stance (hơi) cao và striking tương đồng, ông đã rất nhiều lần gặp rắc rối với các võ sĩ giỏi vật ngã và chơi ground fight. Lối đứng stance cao khiến cho trọng tâm của các võ sĩ gốc Muay Thái luôn nằm rất cao và trở thành điểm yếu khi bị vật ngã. Nếu có thời gian tập Muay (vốn là môn xem thường việc bị vật ngã) quá lâu cũng như không tập thêm kỹ năng chống vật của Wrestling hay Tán thủ, diễn biến và cục thường thấy của các võ sĩ này trong sàn MMA là đang thắng thế ở striking (có thể) >>> bị vật ngã >>> cục diện trận đấu cũng bị lật ngược >>> gặp bất lợi khi bị đối thủ “giã” trên mặt đất. Trận đấu đã có thể kết thúc ở ngay đó.
Việc hạ thấp stance khiến võ sĩ thuần Muay Thái mất đi rất nhiều thứ, bao gồm sự thoải mái để kiểm soát không gian và tình huống quen thuộc, khả năng gây áp lực bằng những cú teep (đạp trước), các cú phang ống tầm trung những kỹ năng ra – vào – xử lý clinch. Có thể thấy rằng hầu hết các võ sĩ gốc Muay tại MMA đều ít nhiều phải tập cách hạ thấp trọng tâm, cũng tức là lối đánh của họ không còn “thuần chất” Muay nữa.
Nhưng vẫn còn một ngón đòn nằm lại ở bài toán stance cao, đó là những cú đâm gối spear knee. Tại sao lại là spear knee? Như đã nói ở trên, các võ sĩ Muay là con mồi của các đòn vật ngã. Bạn có hai lựa chọn: đánh tầm gần >>> xử lý clinch (ôm giữ) >>> phá trọng tâm rồi vật, hoặc đánh tầm xa >>> shoot (phóng người vào) >>> vật. Tuy nhiên, đánh tầm gần với một võ sĩ giỏi gối chỏ là điều hết sức liều lĩnh. Shoot là phương án khả thi nhất.
Điều may mắn cho các võ sĩ Muay là cú shoot lại đưa mặt – đầu của người chủ động vật ngã vào đúng tầm của cú đâm gối spear knee. Trong trạng thái này, cú spear knee lại càng nguy hiểm hơn nhiều vì được cộng dồn động năng đối thủ đang lao tới. Chỉ cần luôn giữ stance trong trạng thái sẵn sàng, có một khả năng phán đoán tình huống vật tốt cũng như kỹ thuật spear knee tương đối, bạn hoàn toàn có thể tái hiện lại một trong những khoảnh khắc đáng chú ý nhất mà huyền thoại Jose Aldo từng thực hiện – cũng lại là bài toán dùng spear knee để chống shoot >>> vật. Những cú body shot (đấm vào vùng bụng) lố đà và mất khoảng cách cũng có thể bị đáp trả một cách tương tự.
Cú spear knee trong Muay Thái thường “cắm” vào bụng, ngực đối thủ. Tuy nhiên, trên sàn MMA các võ sĩ chuyên vật (hoặc đang có ý định dùng vật) thường ở stance thấp nên trong các tình huống giằng co khi cố takedown (vật ngã) hay takedown hụt, cú spear knee của võ sĩ Muay hoàn toàn có thể “đáp cánh” thẳng vào mặt đối thủ.
TẬN DỤNG LOWKICK, ĐỪNG HAM ĐÁ CAO
Có nhiều lý do để các võ sĩ MMA nói chung (không riêng gì Muay Thái) thường không thích đá cao, đặc biệt là ở MMA đẳng cấp chuyên nghiệp. Hao hụt thể lực, tỷ lệ rủi ro cao (té ngã, bị phá trọng tâm), tốc độ phục hồi trạng thái cân bằng chậm… là những điểm yếu chí mạng của các đòn đá cao, khiến nó chỉ được sử dụng thường xuyên bởi các võ sĩ tự tin hoặc có sự vượt trội kỹ thuật.
Khi một võ sĩ thuần Muay phải hạ stance để chống vật, khả năng đá cao của họ cũng bị giảm sút đi rất nhiều. Dẫu vậy, cú lowkick (đá thấp – phang trụ) “thần thánh” của Muay Thái vẫn còn đó, và nó chưa bao giờ lỗi thời. Nếu cần một ví dụ để chứng minh về việc lowkick của võ sĩ gốc Muay có khả năng gây áp lực khủng khiếp đến mức nào, trận đấu mà José Aldo gần như chặt gãy chân Urijah Faber là điều bạn phải xem ngay:
TẬP ĐÒN TAY NHIỀU HƠN
Có hai lý do chính khiến võ sĩ thuần Muay phải cân nhắc tập lại đòn tay – có thể là thông qua một môn khác như Boxing:
Thứ nhất: đòn tay của Muay Thái không thực sự đáng sợ. Từ đầu thế kỷ 20, Muay Thái đã cọ xát kỹ thuật và học hỏi đòn tay từ Boxing phương Tây. Dẫu vậy, vì nhiều yếu tố kỹ thuật chuyên sâu mà đòn tay của Muay Thái không ghê gớm như của Boxing. với Boxing, đòn tay có thể được “bung” hết và cộng dồn mọi chuyển động cơ thể, nhưng Muay thì không. Chuyển động của cơ thể võ sĩ Muay luôn được căn chỉnh để chừa động năng và thế năng dự trữ cho các đòn chân, khiến cho đòn tay Muay có phần ngắn và nhẹ hơn rất nhiều. Đó là chưa kể môi trường thể thao của Muay Thái vốn ưu tiên đòn chân – cả về điểm số lẫn các chiến thuật đặc trưng. Ngoại trừ các võ sĩ ở đẳng cấp huyền thoại trong Muay Thái ra, đa số võ sĩ Muay có xu hướng thiên vị cho đòn chân nhiều hơn.
Thứ hai: Đòn tay là kỹ năng chủ đạo trong MMA – từ việc kiểm soát trận đấu, thăm dò đối thủ cho đến kiến tạo điểm số và các tiền đề gây sức ép và chiến thắng cuối trận (chấn thương, hao hụt thể lực đối thủ…). Tất cả những thứ đó, đòn tay thường làm tốt hơn, hoặc an toàn hơn các đòn chân. Khi bạn là một võ sĩ thuần Muay Thái, bạn sẽ gặp một số rắc rối trong những trận MMA của mình, kiểu như:
- Đối thủ thích đánh outstrike (striking tầm xa) để tránh việc bị bạn lowkick hoặc gối chỏ.
- Đối thủ thích vật khi nhận ra bạn chỉ biết đâm gối từ clinch chứ không biết dùng gối để chống vật (như đã nói ở trên).
- Đối thủ biết bạn buộc phải đánh stance cao để phát huy khả năng đạp trước hoặc phang ống tầm trung >>> lại chơi bài vật.
Có thể thấy việc phụ thuộc đòn chân và lối đánh stance cao của Muay trong MMA gặp không ít trở ngại. Việc bạn giỏi đòn tay sẽ là một điểm cộng rất lớn để bù vào việc đó, giúp bạn có thêm một lựa chọn đậm tính chiến thuật. Trong trận tái đấu của mối duyên nợ xa lắc xa lơ giữa José Aldo và Frankie Edgar, Aldo biết trước những cú lowkick quen thuộc và nguy hiểm của mình sẽ bị Edgar tìm cách khai thác triệt để nên đã gần như không tung ra bất cứ đòn đá nào còn Edgar cứ chực chờ bắt chân trong vô vọng. Đòn tay đậm chất Boxing của Aldo khiến ý chí và niềm tin của Edgar thui chột dần theo từng pha đòn. Bao nhiêu tháng ngày vất vả tập cách chống lowkick của Edgar xem như “đi bụi” hoàn toàn, chỉ đơn giản vì José Aldo có đòn tay như một phương án B và chẳng việc gì phải phụ thuộc vào lowkick.
https://www.youtube.com/watch?v=_JYqt5Lepws
Hồ Võ
