Bảo Truy Phong – tên tuổi đã từng được sánh hàng “đại sư”, người đã từng vang lừng trong giới quyền anh Đông Dương những năm 30 của thế kỉ trước, sau chiến thắng h gục võ sĩ vô địch nước Pháp – La Fone.
Kỳ nhân đâm dao vào người để mưu sinh
Kỳ nhân làng võ: Cao thủ “đao thương bất nhập”
Lão hổ Bảo Truy Phong
Những người uyên thâm về võ thuật như ông, những năm cuối đời thường chọn cuộc sống vui thú điền viên với con cháu và đồng quê; tạm xa cuộc sống xô bồ và ồn ào chốn thị thành. Căn nhà ông nằm trong một con hẻm nhỏ gần ngã tư Ba La, xã Nghĩa Giõng, huyện Tư Nghĩa.
Tên ông là Nguyễn Tý, năm nay 98 tuổi, biệt danh trong làng võ là Bảo Truy Phong, dân địa phương thường gọi là Chín Sửu.
Cái tên Bảo Truy Phong không phải sinh ra để hăm dọa đối thủ ở danh trấn giang hồ, mà đó là tên ghép của hai sư phụ của ông – hai đại sư lừng lẫy đất Sài Gòn Gia Định – Dương Truy Phong (võ thiếu lâm) và Thái Văn Bảo (quyền anh).
Một thời lừng lẫy, nhưng rồi con người đâu thể thoát khỏi cái vòng tuần hoàn của sự sinh – biến – suy – vong. Vị đại sư ngang dọc từ Nam chí Bắc của những năm 30, giờ đang nằm bất động sau cơn bạo bệnh. Chiếc bình nước nhỏ từng giọt chậm chạp, như đếm khoảnh khắc còn lại trên dương thế của ông.
Quảng Ngãi, vào thập kỷ của những năm 20 với bao thăng trầm dâu bể. Nghe thiên đường Sài Gòn Gia Định ở xứ Nam Kỳ dễ kiếm cơm, năm 1925, ông cùng người hàng xóm là Đoàn Phò rong ruổi vào Nam làm nghề xe kéo. Công việc nặng nhọc, suốt ngày quần quật trên đường như trâu ngựa.
Thấy lính Pháp hì hục tập võ trong đồn, ông thường đứng ngoài xem. Sài Gòn có 2 lò võ nổi tiếng của võ sư Dương Truy Phong và Thái Văn Bảo, ông đến bái sư và xin nhập môn. Vị đại sư này có vẻ chú ý đến cậu học trò quê ở Quảng Ngãi – ngày kéo xe, tối về học, khuya lại tiếp tục kéo xe.
Có một lần, 4 thằng bụi đời cầm dao phay rượt chém ông. Lựa thế bay vào nhà, ông quay ngoắt lại dập cửa, kẹp chân tên chạy trước, khiến con dao đâm lút vào tấm cửa gỗ.
3 tên thất kinh bỏ chạy, ông quay ra xử sự đúng theo kiểu Quan Công tha Tào Tháo trận Xích Bích – điềm nhiên rút dao trả lại. Vài hôm sau, tên này quay đến bái tạ. Sư phụ phục cái đức không thù oán của ông nên đã truyền dạy tất cả tinh hoa võ thuật.
Sau khi học võ thành danh, ông trải nghiệm thực tế tại trường đời bằng những trận giao đấu từ Bắc chí Nam, qua Campuchia. Trong những lần thượng đài, tên tuổi Bảo Truy Phong Quảng Ngãi “bách chiến bách thắng” nổi lên như cồn.
Đấu võ tự do lúc đó thực sự chẳng khác nào đấu trường La Mã cổ xưa – đó là nhiều khi đánh nhau trọng thương. Nhiều võ sĩ học cả đời, nhưng chỉ cần dính một đòn hiểm là thân bại danh liệt. Trong cuộc đời thượng đài, những trận gay cấn như gặp một võ sĩ bò mộng ở võ đường Thanh Hóa, lò võ này từng hạ sát võ sinh của võ đường Sài Gòn Gia Định.
Khi lên đài, ông thủ liên tiếp mấy hiệp để dò đòn đối phương, đồng thời làm cho đối phương mất kiên nhẫn và sơ hở. Cuối cùng, bằng đòn xoay người tung liên tiếp 6 chỏ liên hoàn như sấm sét, người xem hoa mắt chưa kịp định thần, chỉ thấy võ sĩ kia gục xuống sàn đài.
Nổi tiếng nhất là lần gặp võ sĩ vô địch quyền anh nước Pháp – La Fone. “Biết địch biết ta, trăm trận không nguy” – ông đã áp dụng chiêu này, hàng ngày nằm nghếch trên chiếc xe kéo, vờ đặt tờ báo lên mặt để quan sát võ sĩ này tập luyện.
Lúc thượng đài, ông di chuyển như mèo, khiến võ sĩ La Fone hụt hơi. Chỉ chờ một giây sơ hở, cú móc hàm trời giáng của ông, cộng với hai đòn bồi tiếp theo như bom tấn khiến võ sĩ này phải đầu hàng.
Năm 1938, tức sau 13 năm lưu lạc đất Sài Gòn và Cao Miên, ông quay về Quảng Ngãi và lên Ba Tơ dạy võ cho du kích, chuẩn bị lực lượng chờ cơ hội Tổng khởi nghĩa.
Giờ đây, mặc dù đã nằm một chỗ, nhưng ông luôn nhắc đến cái tên của tướng Nguyễn Chánh: “Ông Chánh kêu về Quảng Ngãi. Hồi ở Sài Gòn tôi cũng là cơ sở của đàng mình rồi”.
Nói chung, các thầy dạy võ ở Quảng Ngãi thời đó đều là người của Cách mạng. Tại Quảng Ngãi, gánh võ của ông xuôi ngược từ biển lên núi. Tất cả số tiền kiếm được đều bỏ vào hũ tiết kiệm phục vụ kháng chiến.