(Nhiều đoạn viết sau đây được trích dịch từ các tài liệu võ thuật Lý Tiểu Long viết lúc sinh thời)
Qua 4 năm khổ luyện, tôi (Lý Tiểu Long) đã bắt đầu hiểu được cái chân lý của sự dẻo dai – Lấy cái tổn thương ít nhất để hóa giải sức mạnh công kích của đối phương. Nó được hoàn thành trong bầu không khí yên tĩnh vầ không có xung đột.
Nghe ra có vẻ thật đơn giản, nhưng thực tế vận dụng lại rất khó. Trong quá trình đối mặt với đối phương, ban đầu trong lòng tôi đầy những lo lắng và bất an. Sau vài lần thi đấu, thì những lý giải về sự dẻo dai trong đầu tự nhiên biến mất và lúc này cách nghĩ của tôi chỉ còn là đánh và chiến thắng đối phương.
Có một lần trong lúc tập luyện, sư phụ của tôi, Tiên sinh Diệp Vấn, lúc đó đi qua tôi và nói: “Tiểu Long, hãy thả lỏng người ra, làm cho tư duy của con lạnh lùng trở lại, hãy quên đi bản thân, đối phương không động thì ta không động, nếu đối phương động thì ta phải động trước.”
“Thì ra là vậy, “ tôi nghĩ “Ta phải thả lỏng!” Tôi làm theo lời chỉ bảo của sư phụ, nhưng càng gò ép bản thân thả lỏng, thì ý thức của tôi càng căng thẳng hơn, càng khó đạt được thả lỏng thực sự. Đúng lúc tiến thoái lưỡng nan, sư phụ lại nói với tôi: “Tiểu Long , hãy thuận theo tự nhiên, không được gò ép, không được đi vào chỗ bế tắc, biến tắc thành thông. Tuần này không cần phải tập nữa, hãy chịu khó về suy nghĩ đi”.
Theo lời, tôi ở nhà nghỉ một tuần, qua thời gian dài suy nghĩ, tìm tòi nhưng vẫn không tìm được lời giải đáp, tôi liền lên thuyền ra biể n dạo chơi. Trên biển, tôi nghĩ lại những ngày huấn luyện đã qua và cảm thấy giận dữ bất bình với nó. Tôi đập mạnh xuống nước biển để xả nỗi bực tức trong lòng, lúc đó bỗng nhiên tôi nhận ra rằng:
Bản chất của võ thuật chẳng giống như nước hay sao? Ta đánh nó, nó không hề bị thương, ta lại dốc sức đánh nó, nó cũng chẳng mảy may bị thương tổn. Ta định bắt lấy nó, nó lại hiện ra như không có lực. Nước – vật chất nhỏ yếu nhất trên thế giới này, nhưng lại có thể chứa đựng bất cứ thứ gì, xem ra nhỏ bé không đáng kể gì, nhưng lại có thể xuyên qua vật cứng nhất trên thế giới này mà bản thân không hề bị tổn thương nào – Đó chính là ranh giới mà ta muốn vươn đến. Bỗng nhiên một con chim bay qua, một làn sóng lăn tăn hiện lên trên mặt nước. Trong lúc tôi đang đắm chìm trong sự huyền diệu sâu xa của nước, một cách suy nghĩ thần bí mà kỳ dị bỗng nhiên hiện ra trong đầu óc tôi. Con chim trong nháy mắt lướt qua mặt nước đúng như hành vi đối ứng mà Diệp Vấn tiên sinh đã giảng giải, không được để bản thân ở vào trạng thái cứng căng, mà phải để thuận theo tự nhiên. Lên đến bờ, tôi để con thuyền trôi theo con sóng, và cảm giác mình đã nhập vào thế giới tự nhiên, lúc đó trong lòng tôi hầu như không còn có mâu thuẩn, mà đã đạt đến sự hài hòa, không còn có đấu tranh, thế giới đại đồng.
Đặc tính của nước:
– Không có hình dạng, nhưng lại có thể thích hợp với bất kỳ hình dạng khác nhau.
– Thấy lỗ hỏng thì vào, không do dự chần chừ.
– Nứớc nhỏ lâu ngày có thể xuyên qua cả đá.
Sự vĩ đại của thần thông biến hóa có thể tìn thấy sự gợi mở từ trong nước, trên thế giới bất kể sự vật nào đều không dễ dàng chịu ảnh hưởng và ôn thuận như nước. Nước có thể biến thành bất kỳ hình dạng nào, tồn tại trong bất kỳ không gian nào, thích ứng với mọi hoàn cảnh. Trên thế giới, nứơc là vật chất hiền dịu nhất, nhưng lại có thể xuyên qua nham thạch cứng rắn nhất. Nước là thứ vô hình, sự tế nhị của nó nằm ở chỗ, bạn không thể có cách nào túm bắt được nó, đánh nó, làm tổn thương nó. Cho nên mỗi người học võ cần phải đạt được sư dẻo dai như nước, linh hoạt thích ứng với đối phương.
Lý luận cơ bản của võ thuật có thể khái quát đơn giản là vận động hài hòa thích ứng với đối phương giống như hình với bóng của bạn, lấy hợp tác để thay thế cho đối lập, giống như nhành lau sậy dẻo dai không phản kháng cũng không gãy gục. Mỗi động tác trong Võ Thuật không riêng lẻ mà liên tục nối liền nhau. Phòng ngự tức tấn công, tấn công có phòng ngự, quan hệ nhân quả với nhau. Kỹ thuật của nó là ngắn – thăng bằng – nhanh – đi thẳng đến mục tiêu. Đơn giản là cốt lõi của kỹ thuật này – tiêu hao năng lượng và vận động ít nhất nhưng thu được hiệu quả cao nhất.
Phương pháp của võ thuật cũng giống như nước: Nước thấy lỗ hỏng thì vào, nước nhỏ giọt xuyên đá, khó có thể ngăn chặn. Bạn không có quyền lựa chọn đối phương, nhất là khi tự vệ trên đương phố, bạn muốn chiến thắng thì phải thích nghi với nó, phải mềm dẻo uốn lượn như nước để thích ứng với từng đối phương. Dựa vào thế của đối phương mà đáp lễ tương ứng, như nước nhìn thấy lỗ hõng thì vào, đánh vào chỗ hở của đối phương trong nháy mắt.
Thực chiến biến ảo khôn lường, nếu ngay từ lúc bắt đầu đã có chuẩn bị chu đáo chiến đấu như thế nào, và cố định cứng nhắc thực thi thì tất sẽ thất bại không có gì nghi ngờ.Khi chiến đấu nên có tính linh hoạt, không bảo thủ trì trệ, phản ứng nhanh nhạy, tùy cơ ứng biến.
https://www.youtube.com/watch?v=VqHSbMR_udo
Hồ Võ
