Nếu là fan của dòng phim chiến tranh – quân đội Âu Mỹ, từ “Roger” có lẽ là một trong những thuật ngữ bạn nghe thấy nhiều nhất.
Giáo dục Nhật Bản bị lên án vì đào tạo theo cách quân sự thời chiến
Cướp biển Somali “ngu người” khi cướp nhầm tàu quân sự Mỹ
Từ “Roger” bắt đầu được dùng từ năm 1927, được hiểu với nghĩa “đã rõ, đã nhận lệnh”… Trên thực tế, từ “Roger” đầu tiên được quy định đồng nghĩa với từ “Received” (đã nhận), tức là sử dụng được từ các tình huống nhận lệnh từ cấp trên cho đến việc chia sẻ thông tin giữa các đơn vị đồng cấp. Tuy nhiên, sau này từ “Roger” được hiểu với sắc thái nghĩa là “hồi đáp mệnh lệnh từ cấp trên”, trong khi các tình huống chia sẻ thông tin giữa các đơn vị đồng cấp sẽ dùng thuật ngữ khác.
Nhưng vì sao từ “Roger” (vốn là một danh từ tên riêng) lại được gán nghĩa cho từ “Received”?
Điều này bắt nguồn từ sự hình thành của International Radiotelephony Spelling Alphabet (ICAO) – Hệ thống đánh vần chữ cái trên hệ thống điện đài. Khoảng đầu Chiến tranh thế giới thứ 2 (những năm 1920), việc liên lạc bằng radio trở thành điều không thể thiếu khi hiệp đồng tác chiến giữa các đơn vị quân đội. Tuy nhiên, tín hiệu radio thường xuyên bị nhòe, nhiễu nên binh sĩ không thể nghe rõ các chữ cái đơn lẻ (như tên viết tắt của các đơn vị chẳng hạn). Ngoài ra, binh sĩ tham chiến tại Chiến tranh thế giới thứ 2 đến từ nhiều quốc gia khác nhau, và không phải ai cũng nghe – nói tiếng Anh. Việc hình thành một hệ thống phát âm thay thế các chữ cái trở thành nhu cầu thiết yếu cho việc liên lạc bằng Radio.
Hệ thống ICAO ra đời với ý tưởng không phát âm các chữ cái đơn âm tiết nữa mà “gán” nó với những danh từ phức tạp, đa am tiết và dễ nghe. Cách làm này ngay lập tức phát huy tác dụng, giúp cho binh sĩ có thể nghe rõ các chữ cái đơn lẻ dù bị nhòe tín hiệu radio. Các chữ cái phát âm gần giống nhau như A và H cũng không còn bị nhầm lẫn khi nó được gán với các danh từ phát âm rất khác nhau như “Alpha” và “Hotel”.
Cũng theo ý tưởng đó, khẩu hiệu “Received” trong tiếng Anh vốn rất khó nghe với các binh sĩ ở các nước châu Âu nên được gán cho chữ “R” và được đọc là “Roger”. Sau này, khi các nước thuộc khối liên minh quân sự Âu – Mỹ tiếp tục bắt tay vào việc thống nhất bản ICAO. Chữ cái “R” sau này được gán với danh từ “Romeo”. Kể từ đó, từ “Roger” được hiểu trực tiếp như một thuật ngữ riêng với nghĩa là “đã nhận lệnh” chứ không còn là một cách phát âm trong ICAO nữa.
Từ “Roger” ngày nay vượt ra khỏi giá trị của một thuật ngữ mà đã trở thành một biểu tượng của phong cách quân đội, nơi những người lính đặt việc phục tùng lệnh mệnh lên vị trí cao nhất. “Roger” trở thành khuôn vàng thước ngọc cho cách hành xử của người lính. Nếu là một fan của các tác phẩm phim – truyện Marvel, hẳn bạn biết tên thật của nhân vật Captain America là “Steve Roger”, trong đó họ “Roger” của anh được đặt theo ý tưởng của thuật ngữ “tuân lệnh”, nhằm góp phần xây dựng hình tượng nhân vật này như một người lính mẫu mực.
Phạm Vũ
