“Cà phê võ thuật là chuyên mục được BQT VoThuat.vn thành lập với mục đích giới thiệu đến quý độc giả những mẩu chuyện, những tâm tư, những dòng lạm bàn hết sức đời thường về võ thuật, giữa những con người của võ thuật trong cuộc sống hằng ngày. Trong câu chuyện lần này, hãy cùng VoThuat.vn đọc và cảm nhận về một cách nhìn khác, một định nghĩa khác của “Võ Đạo” trong văn hoá võ thuật.”
Có một lần, tôi đi xe bus cùng thầy đến thăm một người bạn trong lớp võ đang nằm bệnh viện. Xe hết chỗ nên tôi ngồi ghế cuối, còn thầy ngồi trước tôi bốn hàng ghế.
Chạy được một đoạn, có một gã say bước lên xe. Gã bắt đầu chửi bới bất cứ ai đứng gần gã, lôi đủ thứ người không có trên chuyến xe bus ra chửi, bao gồm cả ông trời!?! Nhân viên phụ lái khi bước đến yêu cầu gã xuống xe cũng bị gã xô ngã chỏng vó. Gã cầm chai bia bằng thuỷ tinh, từ từ bước về phía cuối xe, có lẽ để tìm chỗ ngồi. Nghĩ đến việc gã có thể phang chai bia ấy vào đầu bất cứ ai, tôi cũng cảm thấy lạnh gáy.
Bất ngờ, khi gã bước ngang qua chỗ thầy tôi, thầy đưa tay nắm lấy cánh tay gã và hỏi: “Ngồi xuống đây ông anh. Chuyện gì mà anh nhậu nhẹt say xỉn vậy?”
Gã quay sang và lớn tiếng chửi thề: “#$%%$^ tao thích vậy đấy thì sao?” rồi táng thẳng chai bia lên đầu thầy. Tôi không biết lúc gã tỉnh táo sẽ như thế nào, nhưng cú đòn trong cơn say đó đã bị thầy tôi triệt gọn. Cái chai bia bị thầy tôi tước lấy, thảy luôn vào gầm ghế.
Tôi ngồi đó, chờ đợi một cú đấm đầy uy lực từ thầy vào mặt gã. Nhưng không, thầy tôi đứng dậy, nhìn thẳng vào gã. Gã có vẻ sợ, cả người co rúm lại – thực tình thì tôi cũng khuyên bạn nên biết sợ một người lạ mặt vừa tước gọn vũ khí của bạn và đứng dậy, sẵn sàng cho bạn một trận.
Ấy vậy mà thầy tôi lại ấn gã ngồi xuống ghế, tiếp tục nhẹ nhàng: “Từ từ thôi ông anh. Có gì từ từ nói. Có chuyện gì mà ông anh xỉn say tới vậy?”
Gã bắt đầu xụ mặt, như một cái nồi than vừa bị tạt nước lạnh. Biết không thể chống cự với thầy tôi, gã bắt đầu phân trần: “Tôi mất hết rồi chú ơi. Biết vậy hồi đó tôi đừng có bán nhà đầu tư. Tôi..tôi….”
Thầy tôi an ủi gã thêm mấy câu thì gã tự giác xin xuống xe rồi đi mất. Tôi tiếp tục lắc lư trên chuyến bus dài – với những dòng suy nghĩ. Nếu không có thầy, có thể gã đã nặng tay với ai đó, và có thể tôi sẽ phải đánh gã, có thể gã sẽ đâm chai bia vỡ vào người tôi, có thể…có thể…đủ thứ có thể… Tôi thắc mắc tại sao thầy tôi lại có thể hoá giải điều đó dễ dàng đến vậy.
Sau khi thăm bạn, tôi ngồi cà phê với thầy. Tôi có hỏi thầy về điều đó.
– Bây giờ có ai đó tổn hại tới gia đình, anh em, bạn bè, người yêu mày, và chỉ có vũ lực mới giải quyết được, mày có đánh không?
– Thưa có.
– Tại sao?
– Tại vì…
– Mày quan tâm họ, đúng không. – Thầy ngắt lời tôi – Sự quan tâm khiến mày phải dùng võ lực. Tao từng dạy mày, cái đạo của người dùng võ nó nằm ở chỗ mày phải biết nên dùng võ khi nào cho hợp tình, hợp lý đúng không?
Tôi chợt tỉnh ngộ. Đúng là sự quan tâm. Nếu gã bắt nạt ai đó xa lạ trên xe, tôi cũng sẽ vì quan tâm họ mà trừng trị gã. Động cơ mấu chốt trong việc dùng võ lực để bảo vệ một ai đó, một điều gì đó chính là sự quan tâm.
Thấy tôi ngồi thừ ra suy nghĩ, thầy tôi tiếp:
– Vấn đề là người ta có cái định kiến thế này: chỉ có đồng minh, người thân, những người kề cận mình mới đáng được quan tâm. Và cái định kiến đó khiến con người muốn dùng võ lực mọi nơi mọi lúc. Nói thiệt là thầy không thích dạy mày về võ đạo, nhưng đơn giản là thế này, thực ra võ thuật là cái công cụ để mày thực thi và bảo vệ sự quan tâm của mày đối với người khác, hay với chính bản thân mày. Nhưng đôi khi chính sự quan tâm lại là vũ khí đáng sợ với kẻ thù. Bất cứ ai làm điều gì sai trái, có thể, vẫn có một lí do nào đó đáng để ta thương hại. Và khi đó, nắm đấm của họ cũng tự nhiên bị tước bỏ, vì cơ bản là không ai muốn đấm người đang quan tâm mình cả.
Thầy uống hết li cà phê rồi đốt điếu thuốc. Còn tôi ngồi đó với những dòng suy nghĩ. Tôi chợt nhận ra một sức mạnh phi thường nào đó mạnh mẽ hơn cả nắm đấm tôi luyện hơn chục năm trời…
Hồ Võ
